شعر به عنوان يك هنر خاص و داراي مختصات هنري منحصر به فرد و برخوردار از ظرفيت‌هاي ويژه، علاوه بر انگيزش حس زيباشناسانه، نشانه‌هايي از رمزگونگي را القا مي‌كند. رمزگونگي نهفته در شعر ممكن است برآمده از پيچيدگي ساختاري- محتوايي، سهل و ممتنع بودن يا ويژگي‌هاي خاص زباني‌اش باشد.
هركدام از حلقه‌هاي زنجيره زيباشناسانه موجود در بافت شعر خود به تنهايي و در كنار هم مي‌توانند سبب ايجاد رمزآلودگي در قالب تاويل يا درك متفاوت براي مخاطبان شوند.
برخي امكانات مانند صنايع ادبي، كنايه، استعاره، نماد و حتي دايره واژگاني مي‌توانند نقش عمده‌اي در افزايش ظرفيت هنري شعر ايجاد كنند و از همين طريق مخاطب را هنگام ورود به جهان دروني اثر با دشواري روبه‌رو سازند.
روشن شدن نشانه‌ها در شعر ابتدا به ساكن براي افزايش ميزان رابطه با جهان شعري و سپس براي افزايش امكان درك، استنباط يا تاويل مي‌تواند مفيد و قابل توجه باشد. اين به منزله روشن كردن معنا براي مخاطب نيست چراكه در اين صورت بخش اعظمي از امكانات تاويلي مخدوش خواهد شد و ممكن است نوعي نگاه سليقه‌اي و شخصي در واقعيت اصلي وارد شود. روشن شدن نشانه‌ها صرفاً مي‌تواند زمينه‌هاي رابطه و پس از آن امكانات استنباط را شفاف‌تر كند و مخاطب را نسبت به درك يا تاويل عميق‌تري، ترغيب كند.
اين واقعيت روشن است كه شعر در مرتبه شعريت خود مي‌تواند فارغ از تن دادن به هر نوع محدوديت معنايي باشد و با استفاده از نشانه‌ها، به تعداد خوانندگانش ايجاد تاويل‌هاي گوناگون كند. با اين حال بحث شناخت نشانه‌ها يا معنا كردن واژگان، در واقع كمك به ايجاد رابطه بيشتر بين مخاطب و شعر براي ترغيب درك صحيح‌تر است تا اينكه تلاشي باشد براي نشان دادن معني و محدود كردن ذهن مخاطب و سلب آزادي او در تاويل از متن. بايد توجه داشت كه معنا كردن شعر، با شناساندن امكانات رابطه از طريق معناي نشانه‌هايش متفاوت است.
بين گونه‌هاي مختلف شعري كه هركدام از مختصات ويژه‌اي برخوردارند، آن دسته از سروده‌هايي كه علاوه بر پيچيدگي محتوا و وسعت جهان درون‌متني از دشواري‌هاي رويه(ساختاري- فرمي) يا (زباني – نحوي) بهره مي‌برند، نياز به شكافتن پوسته براي وارد شدن به جهان موجود در لايه‌هاي دروني‌تر احساس مي‌شود.
پوسته مورد نظر گاهي مقاومت خود را در بخش زبان يا نحو نشان مي‌دهد و گاهي در وجه ساختار و فرم. مقاومت در بخش زباني – نحوي ممكن است نمود خود را در استفاده از واژگان غيررايج، جابه‌جايي در نحو، اتفاقات يا رفتارهاي زباني يا استفاده از ظرفيت‌هاي اسمي و كلامي نشان دهد. چنين پوسته‌اي در واقع مخاطب را يك مرحله پيش از تاويل يا درك به خود مشغول مي‌كند و ممكن است به دريافت زيباشناسانه او نيز كمك كند. در اين مرحله باز شدن يا شكافتن پوسته مي‌تواند از طريق معنا، مترادف‌سازي يا ساده‌نويسي صورت گيرد كه در واقع نوعي هموار كردن راه براي ارتباط با لايه‌هاي دروني‌تر شعر است.
بسياري از شعرهاي شاملو در رديف سروده‌هايي قرار دارند كه از پوسته نسبتاً سخت زباني برخوردارند و اين دشواري استوار بر نشانه‌هاي خاصي است. مختصات ويژه شعرهاي شاملو آنها را در رديف سروده‌هاي خاص، مهم و منحصربه‌فرد تاريخ ادبيات ايران قرار داده است.
شعرهاي شاملو علاوه بر توجه چشمگيري كه به ظرفيت‌هاي معنايي در محور خود دارند، بهره دقيقي از ظرفيت واژگاني، امكانات استعاري و نمادها مي‌برند و همين امر گاهي دشواري‌هاي خاصي در زمينه ورود به جهان سروده‌هايش ايجاد كرده و يك رمزگونگي ويژه در ذهن خواننده متبادر مي‌كنند.
فخامت معنا و آركائيسم زباني در سروده‌هاي شاملو كه بخشي از ظرفيت‌هاي زيباشناختي خود را از نمادپردازي و به‌كارگيري واژه‌هاي خاص مي‌گيرند، به نوبه خود، ابتدا منجر به دشواري خوانش صحيح و سپس استنباط محتوايي شده‌اند و گاهي وجود واژگان خاص و غيرمتداول (كهن و نو) در شعرهاي شاملو نياز به دانستن معنا براي ايجاد رابطه را ضروري مي‌سازد.
با چنين اوصافي نياز به يك فرهنگ مستقل و نسبتاً كامل براي شعر شاملو ضروري به نظر مي‌رسد و اين خود مي‌تواند گام بزرگي در بهتر شناساندن ظرفيت‌هاي شعر او به دليل جايگاه مهم‌اش در تاريخ ادبيات ايران تلقي شود.
فرهنگ شعر شاملو كه چاپ اول آن در سال 1389 توسط
انتشارات نگاه صورت گرفته نتيجه تحقيق و تلاش مولف آن، جلال عباسي، است كه مي‌تواند به نوبه خود مورد توجه و استفاده علاقه‌مندان به شعر شاملو قرار گيرد.
مراجعه به اين كتاب هنگام خوانش شعرهاي شاملو، امكان رابطه بيشتر و درك نسبتاً صحيح‌تر از سروده‌هاي اين شاعر بزرگ را تا حدود زيادي ميسر مي‌سازد. اعتبار منابع و مآخذي كه مورد استفاده نويسنده اين كتاب قرار گرفته مي‌تواند مهر تاييدي باشد بر دقت وي براي معني لغات، واژگان و حتي نمادها و استعاره‌هاي موجود در سروده‌هاي شاملو. از طرفي دامنه انتخاب واژگان، نمادها، تركيبات يا بخش‌هاي استعاري از شعرهاي شاملو در اين مجموعه به گونه‌اي است كه نشان مي‌دهد جلال عباسي در انتخاب خود دقت جامعي به خرج داده و سعي او بر اين بوده است كه همه مواردي را كه در شعر شاملو نياز به معني، مترادف‌سازي يا ساده‌نويسي داشته‌اند تحت پوشش قرار دهد.
نتيجه تلاش نويسنده اين كتاب توانسته مآخذي مستقل براي درك بهتر از شعرهاي شاملو در اختيار خوانندگان قرار دهد.
